ORLEN i firma należąca do najbogatszego Polaka Michała Sołowowa - Synthos Green Energy - zapowiadają budowę we Włocławku pierwszej małej elektrowni jądrowej w technologii SMR (Small Modular Reactor). Jakie to może mieć znaczenie dla krajowego przemysłu?

W Grudziądzu trwa budowa nowej, wielkiej elektrowni gazowej o mocy 560 MW. Będzie to jedna najnowocześniejszych jednostek tego typu w Europie, gwarantująca dostawy energii dla miliona gospodarstw domowych. Zastosowanie bloku gazowo-parowego o wysokiej elastyczności sprawi, że nowa jednostka będzie skutecznie współpracować z odnawialnymi źródłami energii, tym samym przyczyniając się do ograniczenia emisji CO2 bez ryzyka zakłóceń w dostawach prądu dla odbiorców. Wartość tej inwestycji to prawie 2 miliardy złotych.

Zaawansowanie budowy Morskiego Terminala Przeładunkowego Produktów Ropopochodnych ORLEN w Gdańsku przekracza już 90 procent. Trwają końcowe prace nad wyposażeniem obiektu, a latem 2024 roku na pomostach przeładunkowych 380-metrowego nabrzeża zainstalowano najważniejsze elementy terminala – 8 zautomatyzowanych ramion nalewczych (o masie około 18 ton każde), które posłużą do przeładunku surowców i produktów między statkami i instalacjami gdańskiej rafinerii.

Dwa reaktory o ciężarze 212 i 153 ton, kolumna destylacji próżniowej o wysokości prawie 40 m, cztery zbiorniki wsadowe i sześć zbiorników produktowych – to tylko niektóre z elementów Projektu HBO (Hydrokrakingowego Bloku Olejowego), kluczowej inwestycji Grupy ORLEN realizowanej w rafinerii w Gdańsku. Warta ponad 1,8 mld zł inwestycja, umożliwiająca wyprodukowanie nawet 400 tys. ton olejów bazowych grupy II rocznie, osiągnie pełną zdolność operacyjną w pierwszej połowie 2026 roku.

Nawiązanie strategicznej współpracy w Polsce pomiędzy Grupą Hitachi a ORLEN Synthos Green Energy umożliwi wykorzystanie nowoczesnych i sprawdzonych rozwiązań technologicznych w implementacji floty reaktorów BWRX-300 w Polsce. Działania oraz partnerstwo obu firm to szansa na rozwój innowacji i zwiększenie udziału local content w budowie SMR-ów w Polsce.

Redukcja emisji gazów cieplarnianych o 90 proc. i zużycia paliw kopalnych o 80 proc. już do 2040 roku – to najnowszy cel klimatyczny Komisji Europejskiej dla całej UE. Jego osiągnięcie, zdaniem „unijnego rządu”, będzie możliwe m.in. dzięki szerokiemu wykorzystaniu technologii małych reaktorów jądrowych (SMR). Pierwszy z nich, opracowywany przez Orlen Synthos Green Energy, może stanąć w Polsce jeszcze w tej dekadzie.

ORLEN analizuje obecnie już tylko dwa warianty dotyczące inwestycji w rozbudowę Kompleksu Olefin III, która realizowana jest w Zakładzie Produkcyjnym w Płocku – optymalizację projektu, zatrzymanie projektu lub jego czasowe wstrzymanie. To największa inwestycja petrochemiczna w Europie w ciągu ostatnich 20 lat. Wykonawcami są spółki Hyundai Engineering i Técnicas Reunidas.

Energa-Operator S.A. pozyskała ponad 7,5 mld zł z Krajowego Planu Odbudowy na największy w historii spółki program modernizacji i cyfryzacji sieci energetycznej w północnej i środkowej Polsce. Modernizacja i budowa łącznie 21 tysięcy kilometrów sieci zwiększy bezpieczeństwo energetyczne kraju i wpłynie docelowo na niższe ceny energii dla odbiorców końcowych. Będzie to możliwe między innymi dzięki planowanemu przyłączeniu aż 9 GW źródeł odnawialnych o niewielkich kosztach zmiennych wytwarzania energii, wraz z magazynami energii. Program umożliwi także podłączenie do sieci 200 tysięcy nowych prosumentów. Wartość całego programu w perspektywie do 2035 roku to 40 mld zł.

Modułowe reaktory SMR są już dość powszechnie uważane za technologię, która może zastąpić konwencjonalną energetykę jądrową. Inwestuje w nią już wiele państw świata. Duże zainteresowanie widać też w Polsce. Jak podaje Polski Instytut Ekonomiczny, według oficjalnych zapowiedzi w kraju może powstać ok. 100 SMR-ów. Pierwszy z nich zacznie działać prawdopodobnie na początku przyszłej dekady.